پژوهش آب ایران

پژوهش آب ایران

بررسی تأثیر سطوح آبیاری و بافت خاک بر برخی خصوصیات و بهره‎وری مصرف آب گیاه مرزه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان
وحید شمس آبادی 1
مهدی مرادی 2
حسین نستری نصرآبادی 3
1 گروه علوم و مهندسی آب، مجتمع آموزش عالی تربت جام، تربت جام، ایران
2 استادیار گروه علوم و مهندسی باغبانی، مجتمع آموزش عالی تربت جام، تربت جام، ایران.
3 استادیار گروه علوم و مهندسی باغبانی، مجتمع آموزش عالی تربت جام، تربت جام، ایران
https://dx.doi.org/10.22034/IWRJ.2024.14877.2620
چکیده
به‌منظور بررسی تأثیر سطوح آبیاری و بافت خاک بر برخی خصوصیات و بهره‎وری مصرف آب گیاه مرزه، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل بر پایة طرح کاملاً تصادفی با 3 تکرار و بر پایة کشت گلدانی در سال 1402 در گلخانة تحقیقاتی مجتمع آموزش عالی تربت جام اجرا شد. در این آزمایش، تیمارها شامل سه سطح آبیاری (100، 75 و 50 درصد نیاز آبی) و سه سطح بافت خاک (لومی، لوم رسی و لوم شنی) بود. نتایج نشان داد که اِعمال تنش کم‌آبیاری به میزان 75 و 50 درصد نیاز آبی به‌ترتیب منجر به کاهش 62/11 و 37/23 درصدی ارتفاع بوته، 71/23 و 55/50 درصدی وزن خشک اندام هوایی و 96/23 و 73/52 درصدی وزن خشک ریشه نسبت‌به تیمار شاهد (100 درصد نیاز آبی) شده است. همچنین میزان کل آب مصرفی هر گلدان در تیمار 100، 75 و 50 درصد نیاز آبی به‌ترتیب 505/12، 378/9 و 252/6 لیتر بود و نتایج نشان داد که با اِعمال تنش کم‌آبیاری از 100 درصد نیاز آبی به 75 و 50 درصد نیاز آبی، بیشترین میزان بهره‌وری مصرف آب در خاک لومی و لوم شنی در تیمار 75 درصد نیاز آبی و در خاک لوم رسی در تیمار شاهد (100 درصد نیاز آبی) حاصل شد. براساس نتایج بالا می‌توان گفت گیاه مرزه نسبت‌به تنش کم‌آبیاری حساس بود و اِعمال تنش کم‎آبیاری به‌خصوص در تنش 50 درصد نیاز آبی منجر به کاهش عملکرد و اجزای عملکرد این گیاه خواهد شد. همچنین براساس نتایج این پژوهش، مناسب‌ترین بافت خاک برای رشد بهتر اندام‎های هوایی گیاه مرزه، بافت لومی است، همچنین بهترین بافت خاک از لحاظ درصد اسانس و میزان پرولین، خاک لوم رسی بود.
کلیدواژه‌ها
کم‌آبیاری، لوم رسی، لوم شنی، لومی
پژوهش آب ایران
دوره 18، شماره 3 - شماره پیاپی 54
پائیز 1403
پاییز 1403
صفحه 75-82

  • تاریخ دریافت 05 مرداد 1403
  • تاریخ پذیرش 27 مرداد 1403