تعیین مناطق مستعد برای اجرای سامانه‌های آبیاری تحت فشار با استفاده از تحلیل سلسله‌مراتبی (مطالعة موردی: شهرستان گرگان)

حجتی, سیده فرزانه; ذاکری‌نیا, مهدی; کاظمی, حسین

doi:https://dx.doi.org/10.22034/IWRJ.2024.14803.2609

تعیین مناطق مستعد برای اجرای سامانه‌های آبیاری تحت فشار با استفاده از تحلیل سلسله‌مراتبی (مطالعة موردی: شهرستان گرگان)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

سیده فرزانه حجتی ¹

مهدی ذاکری‌نیا ²

حسین کاظمی ³

¹ دانش‌آموخته کارشناسی ارشد گروه مهندسی آب، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان.

² دانشیار گروه مهندسی آب، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان.

³ دانشیار گروه زراعت، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

https://dx.doi.org/10.22034/IWRJ.2024.14803.2609

چکیده

با وجود کمبود منابع آب در کشور، گسترش سامانه‌های آبیاری تحت فشار اجتناب‌ناپذیر است. هدف اصلی این پژوهش، انتخاب بهترین روش آبیاری تحت فشار در اراضی کشاورزی شهرستان گرگان با مساحت 52934 هکتار است. شاخص‌های مؤثر در انتخاب سامانه‌های آبیاری تحت فشار ابتدا با کمک نرم‌افزار Arc GIS پهنه‌بندی و در 7 کلاس از (3-) تا (3+) کلاس‌بندی شدند. پس از آن، وزن پارامترهایی که با استفاده از فرایند تحلیل سلسله‌مراتبی و در نرم‌افزار ExpertChoice به‌دست آمد، در لایه‌ها ضرب شد و درنهایت مناطق مناسب برای اجرای هر روش آبیاری به‌صورت یک نقشه تهیه شد. نتایج نشان داد برای اجرای سامانة آبیاری بارانی 1/8،‌ 4/23 و 1/59 درصد از اراضی به‌ترتیب دارای محدودیت زیاد، کم تا متوسط و بدون محدودیت هستند. 4/9 درصد از اراضی منطقه نیز برای اجرای سامانة آبیاری بارانی مناسب نیست. سامانة آبیاری موضعی در تمام منطقة مورد مطالعه قابلیت اجرا داشته که در 3/20، 3/49 و 4/30 درصد از اراضی به‌ترتیب دارای محدودیت زیاد، کم تا متوسط و بدون محدودیت است. برای 9/20 درصد از اراضی سامانة آبیاری کم‌فشار غیرقابل‌اجرا بوده و 9/32، 7/20 و 5/25 درصد از اراضی به‌ترتیب دارای محدودیت زیاد، کم تا متوسط و بدون محدودیت است.

کلیدواژه‌ها

پرسشنامه

پتانسیل‌یابی

آبیاری بارانی

آبیاری موضعی

Expert Choice

AHP

GIS