بررسی ارتباط هیدرولیکی آبخوان کاشان با دریاچه نمک مجاور آن و تعیین منشاء شوری ایجاد شده در آبخوان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری ، دانشکده عمران، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران، ایران

2 دانشکده عمران دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران

3 دانشیار دانشکده آبیاری و زهکشی، دانشگاه ابوریحان، تهران ایران

4 دانشیار دانشکده آبخیزداری دانشگاه کاشان، ایران

چکیده

برداشت بی رویه از منابع آب زیرزمینی منجر به کاهش کیفیت آب‌های زیرزمینی به ویژه در مناطق خشک و نیمه خشک می شود. هدف از پژوهش حاضر بررسی دلایل اصلی شور شدن آبخوان کاشان است که در مجاورت دریاچه نمک قرار گرفته است. جهت انجام این مطالعه 53 حلقه چاه واقع در آبخوان کاشان مورد بررسی قرار گرفت. پس از انتخاب چاه‌ها با گسترش مناسب، 74 نمونه آب از چاه‌های منتخب جمع‌آوری و از نظر شیمیایی و یونی (پارامترهای EC، Na+، K+، Ca2+، Mg2+، Cl-، HCO3-) بررسی شد. بر اساس نتایج حاصل، جهت حرکت جریان آب زیرزمینی در این آبخوان از غرب سفره به سمت شرق آبخوان است، به استثنای منطقه شمال‌شرق آبخوان که جریان برگشتی از سمت دریاچه نمک به سمت داخل آبخوان وجود دارد. نتایج این مطالعه نشان داد که شور شدن آبخوان دشت کاشان در مناطق مختلف دو دلیل عمده دارد: برداشت بی رویه آب‌های زیرزمینی از طریق چاه‌های بهره برداری، بالا آمدن مخروطی شکل آب شور و بروز پدیده آپکنینگ که غالبا در مناطق مرکزی و جنوبی آبخوان رخ می دهد و وجود جریان برگشتی از سمت دریاچه نمک و هجوم آب شور به سمت داخل آبخوان که غالبا در مناطق شمال و شمال‌شرقی آبخوان اتفاق می افتد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Assessment of hydraulic connection between Kashan aquifer and adjacent salt lake and determination of salinity source in the aquifer

نویسندگان [English]

  • Ebrahim Aghabeigi 1
  • Seyed Abbas Hosseini 2
  • saman javadi pirbazari 3
  • Reza Ghazavi 4
1 Department of Civil Engineering, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
2 Department of Civil Engineering, Science and Research Branch, Islamic Aza d University
3 Department of Irrigation and Drainage, College of Aburaihan, University of Tehran, Iran
4 Department of Watershed Management, Faculty of Natural Resources and Earth Sciences, University of Kashan
چکیده [English]

Shortage of fresh water resources and salinization of aquifers are two major development challenges in arid and semi-arid regions. Population growth, industry development, agricultural development in order to provide the required food resources and climate change has increased the uncontrolled abstraction of groundwater resources, which in turn has led to a decrease in groundwater quality, especially in arid and semi-arid regions. The purpose of this study is to investigate the main reasons for salinization of Kashan aquifer, one of the critical aquifers in Isfahan province, which is located near the salt lake. For this study, 53 wells located in Kashan aquifer were investigated. After selecting wells with suitableconditions, 74 water samples were collected from selected wells and chemically and ionically (EC, Na +, K +, Ca2 +, Mg2 +, Cl-, HCO3-) were studied. According to the results, the direction of groundwater flow in this aquifer is from the west to the east of the aquifer, with the exception of the northeastern region of the aquifer where there is a return flow from the salt lake to the inside of the aquifer. The results of this study showed that salinity of Kashan plain aquifer in different regions has two main reasons: in the central and southern regions of the aquifer, the reason for salinity is the uncontrolled abstraction of groundwater from exploitation wells, conical rise of saline water and the occurrence of upconing phenomenon. In the northeastern regions of the aquifer, there is a return flow from the salt lake and the intrusion of salt water into the aquifer.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Groundwater quality
  • water level changes
  • salt lake
  • saline water inflow
  • upconing