نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• محمد‌جواد نحوی‌نیا
• علی شهیدی
• مسعود پارسی نژاد

.

چکیده

برای تعیین چگونگی واکنش گیاهان به تنش هم‌زمان شوری و خشکی و نقش هر یک از آن‌ها در کاهش جذب آب، مدل­های ریاضی متعددی وجود دارد. مدل­های جذب آب در شرایط تنش هم‌زمان به سه دسته جمع­پذیر، ضرب­پذیر و مدل­های مفهومی تقسیم می‌شود. در این مطالعه شش تابع کاهش جذب آب ماکروسکوپی وان گنوختن (جمع پذیر و ضرب پذیر)، دیرکسن و آگوستیجن، وان دام و همکاران، اسکگز و همکاران و همایی با استفاده از داده­های مزرعه­ای کشت گندم رقم روشن ارزیابی شد. آزمایش‌ها در قالب طرح فاکتوریل در پایه کرت­های خرد شده اجرا شد. سطوح مختلف شوری (,S₂, S₁ S₃ بترتیب معادل 1.4، 4.5 و 9.6 دسی زیمنس بر متر) به عنوان کرت‌های اصلی و چهار سطح آبیاری ( I₄, I₃, I₂, I₁ بترتیب معادل50­، 75­،100 و 125 در صد نیاز آبی گیاه)، به عنوان کرت‌های فرعی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند در سال زراعی  85-1384 اجراء گردید. نتایج به دست آمده نشان داد که در سطوح شوری کم واکنش گندم به تنش هم زمان شوری و کم آبی مدل جمع‌پذیر وان گنوختن خیلی خوب می‌تواند الگوی جذب آب را شبیه‌سازی کند. در حالی که در سطوح شوری مدل مفهومی اسکگز بیشترین برازش را با داده­های مزرعه­ای دارد. بنابراین به عنوان مدل بهینه جذب معرفی و توصیه می‌شود.

کلیدواژه‌ها

• تنش شوری
• تنش خشکی
• تابع کاهش
• گندم و بیرجند

عنوان مقاله [English]

Evaluation of wheat water uptake reduction functions under conjunctive salinity and water stress conditions in Birjand

نویسندگان [English]

• Mohammad Javad Nahvinia
• Ali Shahidi
• Masoud Parsi-Nejad

.

چکیده [English]

There are various mathematical water uptake models for simulating plants response to combined effects of drought and salinity stress. The reduction functions are classified as additive, multiplicative and conceptual models. As transpiration is the largest component of the agricultural water budget in arid systems, the efficacy of the simulation models depend on their ability to predict transpiration. In this study 6 different macroscopic reduction functions, namely; van Genuchten (additive and multiplicative), Dirksen et al., van Dam et al, Skaggs et al and Homaee were evaluated. The experiments were carried out on wheat crop in a factorial split plot design with 3 replicates. The treatments consist of four levels of irrigation (50, 75, 100 and 120%of crop water requirement), and three water qualities (1.4, 4.5, 9.6 dS/m). The result indicated that the crop response to drought and salinity stress was multiplicative at high salinity. Among multiplicative models, reduction function of Skaggs et al models provided better fitness to measured data than the other functions.

کلیدواژه‌ها [English]

• salinity stress
• drought stress
• reduction function
• wheat
• Birjand