نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• حسن ترابی پوده
• صمد امامقلی زاده

چکیده

روند تغییرات جریان در ایستگاه‌های هیدرومتری قسمت مرکزی حوضه رودخانه کرخه در سه مقیاس ماهانه،‏ فصلی و سالانه با استفاده از آزمون‌های آماری بررسی شد. داده‌های مورد استفاده شامل داده‌های 11 ایستگاه هیدرومتری منتخب در دوره 40 ساله آماری (1388-1348) در محدوده مورد مطالعه می‌شود. در این پژوهش ابتدا شیب خطی روند در داده‌های نمونه با روش TSA‌ تخمین و سپس با روش‌های TFPW،‏ PW و VCA اثر ضریب خودهمبستگی از داده‌ها حذف و سری‌های زمانی آبدهی اصطلاحا" پیش‌سفید شد. سپس روند تغییرات جریان در سری‌های زمانی اصلی و سری‌های پیش‌سفید شده به روش‌های مذکور با استفاده از آزمون من‌کندال (MK)‎ بررسی شد. در نهایت توانایی روش‌های TFPW،‏ PW و VCA در حذف ضریب خودهمبستگی بررسی شد. نتایج نشان داد که روش TFPW بهترین روش برای حذف ضریب خودهمبستگی است. بر این اساس بررسی روند ایستگاه‌های مورد مطالعه براساس روش MK_TFPW در سه مقیاس ماهانه،‏ فصلی و سالانه ارائه شد و مشخص شد که در مقیاس سالانه در بیش از 70 درصد از ایستگاه‌ها روند نزولی کاهش میزان جریان در سطح 5 درصد معنی‌دار است.

کلیدواژه‌ها

• پیش‌سفید کردن
• آزمون من‌کندال
• رودخانه کرخه
• تغییرات دبی

عنوان مقاله [English]

Analysis of stream flow trend across Karkheh watershed and effect of autocorrelation coefficient on the trend of flow

نویسندگان [English]

• Hasan Torabi
• Dr. Samad Emamgholizadeh

چکیده [English]

Trend analysis conducted on stream-flow measured at hydrometric stations across the central part of Karkheh River watershed in monthly, seasonal and annual time scales using statistical methods. The data used were the monthly discharge time series of 11 selected hydrometric stations over a 40 year period (1969 to 2009). The slope of the trend line of discharge time series was estimated using the Theil-Sen approach (TSA) and the effect of the significant autocorrelation coefficient was removed using trend-free pre-whitening (TFPW), pre-whitening (PW) and variance correction approach (VCA) methods, and the discharge time series were pre-whitened. Then, the trend of original and pre-whitened data were analyzed using the Mann–Kendall (MK) test. The ability of TFPW, PW and VCA methods for removing the effect of the autocorrelation coefficient were evaluated. The results showed that the TFPW is the best method for removing the effect of serial correlation from discharge time series. So, trend analysis of monthly, seasonal and annual discharge time series was conducted by using the MK-TFPW method. The results show that at annual time scale, more than 70 percentages of considered stations have experienced a significant decreasing trend at the 5% level.

کلیدواژه‌ها [English]

• Trend
• Mann
• Kendall test
• Pre
• whitening
• stream flow
• autocorrelation