نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

چکیده

به‌دلیل اهمیت دبی پایه در فرآیندهای هیدرولوژیک و داشتن نقش حیاتی در مدیریت منابع آب،‏ برآورد جریان آن از موضوع‌های مهم می‌باشد. روش‌های ترسیمی مورد استفاده برای تعیین دبی پایه به میزان زیادی سهم این مؤلفه را کم برآورد می‌کنند. نتایج حاصل از روش‌های ردیابی ایزوتوپی و هیدروشیمیایی در منطقه‌های مرطوب دنیا نشان می‌دهد که سهم مؤلفه آب زیرزمینی در تولید رواناب زیاد است. هدف این پژوهش بررسی نقش آب زیرزمینی در تولید جریان در حوضه کارستی ابوالعباس با اقلیم خشک و نیمه‌خشک با استفاده از روش‌های ایزوتوپی و ردیاب‌های هیدروشیمیایی است. برای رسیدن به این هدف،‏ در طول زمستان سال 1389سه بارش با شدت و رطوبت پیشین متفاوت به‌‌‌همراه سیلاب متناظر آن‌ها نمونه‌برداری شد. پارامترهای هیدروشیمیایی در آزمایشگاه کیفیت آب دانشکده مهندسی علوم آب دانشگاه شهید چمران اهواز و محتوای ایزوتوپی اکسیژن 18 در دانشگاه اوتاوای کانادا اندازه‌گیری شد. نتایج نشان داد در هر سه بارش مورد بررسی،‏ با توجه به توسعه کارست در حوضه مورد بررسی،‏ سهم مؤلفه آب زیرزمینی (دبی پایه) در رودخانه بیشتر از رواناب حاصل از بارش است. همچنین نتایج نشان داد که سهم مؤلفه رواناب سطحی در شرایط خشک ناچیز است و در شرایط مرطوب سهم این مؤلفه افزایش می‌یابد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Base flow separation using isotopic techniques and hydrochemical tracers (case study: Abolabbas karstic basin)

نویسندگان [English]

  • Alimohammad Akhondali
  • Heidar Zarei
  • Hossien Mohammadzadeh
  • feridon Radmanesh

چکیده [English]

Due to the importance of base flow in hydrologic processes and vital role in water resources management, estimation of base flow is an important issue. Graphical methods used to determine the base flow, significantly underestimate the contribution of this component. The results of isotopic and hydrochemical tracer methods in the humid regions, indicates a high proportion of groundwater component in runoff generation. The aim of this study is to investigate the role of groundwater flow in runoff generation processes in the arid and semiarid karstic Abolabbas basin, using isotopic techniques and hydrochemical tracers. For this purpose, during the winter of 2010-2011, three rainfall events with different antecedent moisture and intensity were selected and the corresponding floods were sampled. Hydrochemical parameters were measured in water quality laboratory of the water sciences faculty of Shahid Chamran University and Oxygen-18 isotopic content was measured in the stable isotope laboratory of Ottawa University. The results show that for all considered rainfall events, the contribution of groundwater component in runoff generation was considerably larger than the rainfall, due to karst development in the Abolabbas basin. The results also showed that the surface runoff component is minor for low moisture conditions, and it increases in the high moisture conditions.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Groundwater
  • Base flow
  • Surface runoff
  • Hydrochemical tracer
  • Oxygen ??
  • Isotope