تأثیرپذیری زمان شروع و ضریب رواناب از شدت بارندگی و رطوبت پیشین خاک در پلات‌های آزمایشگاهی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

چکیده

شدت بارندگی،‏ رطوبت پیشین خاک و تندی شیب از مهم‌ترین عوامل فیزیکی-اقلیمی هستند که اثر یک‌جانبه و متقابل آن‌ها کنترل‌کننده پاسخ هیدرولوژیکی آبخیز به رویداد بارندگی است. پژوهش حاضر با هدف بررسی اثرات یک‌جانبه و متقابل شدت بارندگی و رطوبت پیشین خاک بر زمان شروع وضریب رواناب در خاک مراتع ییلاقی دامنه‌های شمالی البرز با بافت شنی لومی و در شرایط آزمایشگاهی در چهار سطح شدت بارندگی و پنج سطح رطوبت پیشین خاک انجام شد. نتایج نشان داد که ضرایب همبستگی شدت بارندگی و رطوبت پیشین خاک با زمان شروع رواناب به‌ترتیب با مقادیر 0.709- و 0.628- و با ضریب رواناب با مقادیر 0.517 و 0.804 در سطح 0.01 معنی‌دار بود. بر طبق نتایج پژوهش حاضر اثر متقابل معنی‌دار بین شدت بارندگی و رطوبت پیشین خاک بر زمان شروع رواناب از نوع هم‌زدایی تأیید شد. تفکیک سطوح تیمارها وجود نقاط عطف معنی‌دار در زمان شروع و ضریب رواناب را به‌ترتیب در شدت‌های بارندگی حدود 40 و 60 میلی‌متر بر ساعت و در زمان شروع رواناب در حد فاصل سطوح رطوبت خاک 12 تا 19 درصد تأیید کرد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Affectability of runoff threshold and coefficient from rainfall intensity and antecedent soil moisture content in laboratorial erosion plots

نویسندگان [English]

  • Abdol Vahed Darvishan
  • Sayed Hamid Reza Sadeghi
  • Mahdi Homaee
  • Mahmoud Arabkhedri
چکیده [English]

Rainfall intensity, antecedent soil moisture condition and slope steepness are among the main important physico-climatic factors whose individual or interactive effects determine the hydrological response of a watershed to a rainfall event. The present research was conducted to study the individual and interactive effects of rainfall intensity and antecedent soil moisture contents on runoff threshold and coefficient under laboratory conditions in four rainfall intensities of 30, 50, 70 and 90 mm h-1 and five antecedent soil moisture contents of 12, 19, 29, 36 and 44 volumetric percent in sandy-loam soils taken from a summer rangeland in the Alborz Mountains, Northern Iran. The results showed the significant correlation (p

کلیدواژه‌ها [English]

  • Alborz Rangelands
  • Soil Moisture
  • Hydrological Response
  • Rainfall Simulation