نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• لیلا غلامی
• سید حمید رضا صادقی
• مهدی همائی

چکیده

تولید رواناب باعث هدررفت خاک و در نهایت افزایش رسوب در مخزن‌های آبی می‌شود. فرسایش آبی فرآیندی انتخابی است که سبب حذف ذرات خاک با اجزاء کوچک‌تر و تراکم کم‌تر می‌شود. اصلاح‌کننده‌های آلی با افزایش نفوذپذیری و کاهش رواناب موجب کاهش هدررفت خاک می‌شوند،‏ هرچند کمّی‌سازی اثر آن‌ها بر مؤلفه‌های فرآیند تولید رواناب کم‌تر مورد توجه قرار گرفته است. از این‌رو این پژوهش برای بررسی اثر کاه و کلش برنج به عنوان یک تیمار حفاظتی در زمان شروع و ضریب رواناب در خاک‌های شنی- لومی مرتع‌های ییلاقی البرز در شمال ایران تحت شرایط آزمایشگاهی بررسی شد. آزمایش‌ها با کاه و کلش در مقدار 0.5 کیلوگرم در مترمربع برای شدت‌های باران شبیه‌سازی شده با مقادیر 30،‏ 50،‏ 70 و 90 میلی‌متر بر ساعت و شیب 30 درصد انجام شده است. نتایج نشان داد که کاه و کلش می‌تواند تأثیر معنی‌داری با سطح اعتماد 99 درصد در افزایش زمان شروع و کاهش ضریب رواناب داشته باشد. میزان افزایش زمان شروع رواناب در اثر تیمار حفاظتی کاه و کلش در شدت 90 میلی‌متر بر ساعت با مقدار 110.10 درصد بیش‌ترین مقدار بود. ضریب رواناب نیز پس از تیمار حفاظتی در شدت 30 میلی‌متر بر ساعت با مقدار 19.36 درصد بیش‌ترین کاهش را داشت.

کلیدواژه‌ها

• مقدار رواناب
• مراتع البرز
• اصلاح‌کننده طبیعی خاک
• مهار زمان شروع رواناب

عنوان مقاله [English]

Effect of rice straw mulch on runoff threshold and coefficient from rainfall

نویسندگان [English]

• Leila Golami
• Sayed Hamid Reza Sadeghi
• Mahdi Homaee

چکیده [English]

Runoff causes soil loss and finally leads to sedimentation in water bodies. Water erosion as a selective process; generally removes the smaller components of soil particles with lower density. Organic amendments increase the soil infiltration rate and finally reduce the runoff and soil loss, but quantification of their effects on runoff parameters has less been attended. The present research was therefore conducted to study the effects of rice straw mulch as a conservation treatment on runoff threshold and coefficient for sandy-loam soils taken from the Alborz summer rangeland, north of Iran under laboratory conditions. Experiments were conducted by using straw mulch with an amount of 0.5 kg m^-2 for simulated rainfall intensities of 30, 50, 70 and 90 mmh^-1 and the slope of 30 %. Results showed that the straw mulch increased the runoff threshold and decreased the runoff coefficient significantly (p=0.01). The mulching treatment in the rainfall intensity of 90 mmh^-1 with the amount of 110.10 % was the highest increase rate of runoff threshold compared with other intensities. The treatment of rainfall intensity of 30 mm h^-1 had the lowest reduction rate of runoff coefficient with the amount of 19.36 %.

کلیدواژه‌ها [English]

• Runoff
• Runoff threshold control
• Alborz rangeland
• Natural soil amendment