بررسی کارایی معادله سنجه رسوب چندمتغیره و ارتباط عملکرد آن با خصوصیات فیزیکی حوضه آبخیز

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

چکیده

به‌دلیل کمبود امکانات،‏ نظارت و بازبینی پیوسته دبی رسوب در بیش‌تر رودخانه‌ها ممکن نیست و به طور معمول از معادله سنجه برای برآورد رسوب‌دهی استفاده می‌شود. در این میان،‏ افزودن متغیرهای وابسته به زمان برای افزایش صحت و دقت برآورد معادله سنجه ضروری است. در این پژوهش،‏ با استفاده از معادله 7 پارامتری کوهن و همکاران،‏ انواع روابط دبی- رسوب چندمتغیره برای پنج ایستگاه هیدرومتری شامل قزاقلی،‏ پونل،‏ کشور،‏ گلینک و بند شاه‌عباسی در محدوده سال‌های 1381-1347 تهیه شد و به کمک شاخص‌های صحت و دقت،‏ معادله بهینه رسوب هر ایستگاه ارزیابی شد. هم‌چنین چگونگی ارتباط مقادیر شاخص‌های دقت و صحت با برخی از خصوصیات فیزیوگرافی حوضه بررسی شد. طبق نتایج،‏ متوسط شاخص صحت و دقت ایستگاه‌های مطالعاتی به ترتیب برابر 1.958 و 3.488 است که نشان از کارایی خوب معادلات رسوب چندمتغیره دارد. هم‌چنین دبی متوسط سالانه بیش‌ترین همبستگی را با شاخص صحت و دقت نشان داد که این همبستگی را می‌توان به بالا بودن تعداد نمونه‌برداری‌ها ربط داد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Performance Evaluation of Multivariate Sediment Rating Equation and its Relation with Watershed Characteristics

نویسندگان [English]

  • mehdi mardian
  • javad varvani
  • vahed berdi sheykh
  • ali najafinejad
چکیده [English]

Due to shortage of facilities and tools, continuous monitoring of sediment load is not possible in most rivers and therefore the rating curve is usually used to estimate the sediment discharge. It has been proven that adding some other time related variables are necessary to improve the precision and accuracy of the rating curves. In this study, using a 7-parameter equation proposed by Cohen et al., multivariate sediment models for five hydrometric stations of Qazzaqli, Pounel, Keshvar, Gelinak and Bande Shah Abbasi, have been developed based on the recorded data during 1968– 2002. Then, these models have been evaluated using precision and accuracy indices. Furthermore, the effects of different watershed physiographic factors on the precision and accuracy of the rating curves has been investigated. Results showed that the average values of precision and accuracy indices across five stations were 1.958 and 3.488, respectively. This indicates the satisfactory performance of multivariate models in comparison with original single variable sediment rating curves. Also the mean annual flow discharge had the highest correlation with accuracy and precision indices which can be related to high frequency of its recorded data.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Precision index
  • Accuracy index
  • Multivariate regression model
  • Sediment load