نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• زهرا سلیمانخانی
• سیّد حمیدرضا صادقی
• سید خلاق میرنیا
• راضیه غلامی گوهره

چکیده

بررسی تغییرات درون و میان رگباری رواناب و رسوب در طول رگبار کمک زیادی به درک مشکلات موجود در یک حوضه آبخیز می‌کند. هدف از این تحقیق بررسی تغییرات درون و میان رگباری رواناب و رسوب ناشی از رگبارهای منفرد بود. برای اجرای این تحقیق پلات‌های 50 × 50 سانتی‌متر در دو کاربری مرتع و جنگل احیا شده با سه تکرار در روستای ییلاقی کدیر واقع در ارتفاعات البرز مرکزی مستقر شد. برای این تحقیق از باران‌ساز پمپی با حجم 5 لیتر و با شدت یک میلی‌متر بر دقیقه و قطر قطرات حدود یک میلی‌متر و متناسب با شرایط بارش حاکم بر منطقه در سطح پلات‌های طراحی شده طی حدود 22 دقیقه انجام شد. مقدار رواناب و رسوب پس از شروع رواناب با فواصل زمانی هر 2 دقیقه یک‌بار در ظروف مخصوص جمع‌آوری و در هر ماه به مدت یک سال از خرداد 1388 تا اردیبهشت 1389 حجم و وزن هر یک اندازه‌گیری شد. نتایج نشان داد که تغییرات درون رگباری رواناب در دو کاربری مرتع و جنگل احیا شده ابتدا دارای روند افزایشی بوده و سپس روند کاهشی داشته است. تغییرات رسوب از رواناب تبعیت کرده ولی نوسانات میزان رسوب بیشتر بود. میزان رواناب و رسوب در کاربری مرتع به ترتیب 3.8 و  7.7 برابر کاربری جنگل احیا شده بود. همچنین بیش‌ترین و کم‌ترین میزان رواناب تولید شده در هر دو کاربری به ترتیب مربوط به فروردین .

کلیدواژه‌ها

• کاربری اراضی
• پلات‌های آزمایشی
• شبیه‌ساز باران
• تغییرات زمانی رسوب

عنوان مقاله [English]

Comparison of intra and inter variations of runoff and sediment in plots installed in range and reclaimed forest land uses

نویسندگان [English]

• Zahra Soleimankhani
• Sayed Hamidreza Sadeghi
• Sayed Khallagh Mirnia
• Razieh Ghalami Gohreh

چکیده [English]

Studying intra and inter variations of runoff and sediment on storm basis facilitates understanding problems in a watershed. However, such studies have been fortuitously conducted. Accordingly, this study was planned to evaluate intra and inter variations in runoff and sediment on storm event basis in plot scale with dimension of 50×50 cm in rangeland and reclaimed forest treatments with three replications at Kodir village in Alborz Central mountain range. For this study, a pumped rainfall simulator with 5 liters volume capacity, intensity of about 1 mm/min and drops diameter of 1 mm and similar to prevailing precipitation conditions in the study area for a period of about 22  min was used. The amount of runoff and sediment at the onset of starting runoff generation were collected at every 2 min from April 2009 to May 2010. The results of the study showed that the trend of runoff within events in both range and revived forest use was initially increasing and then decreasing. Sediment variation with further fluctuations was found similar to that of runoff. The amount of runoff and sediment in the rangeland use was 3.8 and 7.7 times more than those recorded for reclaimed forest use. Also, the highest and the least amount of runoff in both uses occurred in April 2009 and September 2010, respectively, while the highest and the least amount of sediment occurred in February

کلیدواژه‌ها [English]

• Land use
• Experimental Plots
• Rainfall simulator
• Sediment variations