تغییرپذیری ارتباط رسوب معلق و مقدار ماده آلی ذرّه ای در مقیاس های زمانی فصلی، ماهانه و رگبار

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

چکیده

آگاهی از مقدار رسوبات معلق و تغییرات زمانی آن علاوه بر افزایش بازدهی پروژه‌های حفاظت آب و خاک،‏ به‌عنوان شاخصی مهّم برای تعیین هدررفت ماده آلی خاک به‌شمار می‌آید. بنابراین مطالعه ارتباط بین رسوب معلق و ماده آلی در مدیریت آبخیز حائز اهمیّت فراوان است. این‌ تحقیق با هدف بررسی تغییرات زمانی روابط رسوب معلق و ماده آلی همراه آن (ذرّه‌ای) در حوزه آبخـیز آموزشی و پژوهشی دانشگاه تربیت مدرّس با مساحت 50130 هکتار و در مقیاس‌های فصلی،‏ ماهانه و رگبار انجام گرفت. برای همین منظور نمونه‌های آب و رسوب معلق به روش انتگراسیون عمقی طی پائیز 1386 تا بهار 1387 جمع‌آوری و به آزمایشگاه منتقل شد. رسوب معلق با استفاده از روش برجاگذاری و تخلیه آب و مقدار ماده آلی موجود در رسوبات از طریق روش سوزاندن تعیین گردید. سپس ارتباط بین متغیّرهای مورد بررسی با استفاده از انواع رگرسیون دو متغیّره در مقیاس‌های مختلف زمانی ارزیابی شد. نتایج حاصل از تحقیق نشان‌دهنده همبستگی زیاد انتقال ماده آلی ذرّه‌ای و رسوب معلق در فصول پائیز و زمستان،‏ ماه‌های آذر و دی و هم‌چنین رگبار با ضریب همبستگی به‌ترتیب 0.90،‏ 0.86،‏ 0.95،‏ 0.95 و 0.96 در سطح اطمینان بیش از 99 درصد،‏ خطای تخمین و تائید کم‌تر از 37.18 و 36.90 و ضریب کارایی بیش از 0.41 بوده در حالی که برای فصل بهار و ماه‌های بهمن،‏ فروردین و اردیبهشت هیچ‌گونه رابطه معنی‌داری حاصل نشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Variability of the Relationship between Suspended Sediment and Particulate Organic Matter in Seasonal, Monthly and Storm Scales

نویسندگان [English]

  • Seyed Hamid Reza Sadeghi
  • Pari Saeidi
چکیده [English]

Awareness of transported sediments and its temporal variation increase the precision of soil and water conservation projects and is an important indicator for determination of organic matter (OM) loss. Therefore, establishing the relationship between suspended sediment and OM content has a vital role in watershed management. Therefore, the present study was conducted in Educational and Research Watershed of Tarbiat Modares University (Kojour) with an area of 50130 ha to investigate temporal variation of OM and suspended sediment (SS) relationship in seasonal, monthly and storm scales for data set collected during autumn 2007 and spring 2008. For this purpose, water and SS samplings were made via depth-integration method and samples were then transported to the lab. SS was separated via decantation method. OM amount was also determined with loss on ignition procedure. The relationship between OM and SS in different time scales was evaluated by using different bivariate regression methods. Results of this study verified a high correlation between SS and OM in fall and winter seasons and December and January with respective correlation coefficients of some 0.90, 0.86, 0.95 and 0.96 (P

کلیدواژه‌ها [English]

  • Bivariate Regression
  • Suspended Sediment and Time Scale
  • Forest Watershed
  • Organic Matter Loss
  • Iran