پژوهش آب ایران

پژوهش آب ایران

بررسی اثرات تغییر اقلیم بر منابع آب زیرزمینی (مطالعۀ موردی: دشت خرم‌آباد)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان
1 دکترای علوم و مهندسی آب، بخش تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان لرستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، خرم آباد، ایران.
2 استادیار پژوهشی بخش تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان لرستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، خرم آباد، ایران.
https://dx.doi.org/10.22034/IWRJ.2024.14796.2607
چکیده
در سال‌های اخیر پدیدۀ تغییر اقلیم سبب گرم‌ترشدن کرۀ زمین و درنتیجه افت منابع آب زیرزمینی شده است؛ بنابراین برای جلوگیری از افت منابع آب زیرزمینی به‌منظور مدیریت کمّی دشت‌ها، شبیه‌سازی و پیش‌بینی سطح آب‌های زیرزمینی امری ضروری است. در این پژوهش به‌منظور پیش‌بینی سطح آب زیرزمینی دشت خرم‌آباد از مدل گردش عمومی جو CMIP6 برای برآوردِ پارامترهای هواشناسی، نظیر دما و بارش در سال‌های آتی استفاده شد. سپس عملکرد مدل‌های هیبریدی رگرسیون بردار پشتیبان-موجک (WSVR)، رگرسیون بردار پشتیبان-تفنگدار خلاق (AIG-SVR) و رگرسیون بردار پشتیبان- گرگ خاکستری (GWO-SVR) در برآورد سطح آب زیرزمینی با استفاده از پارامترهای دما، بارش و برداشت از آبخوان‌ها در طی دورۀ آماری 2022-2002 بررسی  و با بهره‌گیری از مدل منتخب هیبریدی در دورۀ آماری 2042-2022 سطح آب زیرزمینی پیش‌بینی شد. نتایج حاصل از مدل‌سازی نشان داد پارامتر دما در دورۀ آتی نسبت‌به دورۀ پایه در همۀ ماه‌ها روند افزایشی (حدود 79/2-68/1 درجۀ سانتی‌گراد) داشته است. نتایج حاصل از بررسی مدل‌های هیبریدی به‌وسیلۀ شاخص‌های ارزیابی شامل ضریب همبستگی، ریشۀ میانگین مربعات خطا، میانگین قدر مطلق خطا و ضریب نش-ساتکلیف نشان داد سه مدل موردبررسی در ساختار ترکیبی عملکرد بهتری داشته و مدل WSVR نسبت‌به سایر مدل‌ها از توانایی مطلوبی برخوردار است. درمجموع نتایج حاصل از پیش‌بینی سطح آب زیرزمینی نشان داد که طی سال‌های آتی افت سطح آب زیرزمینی حدود 5/1-1 متر خواهد بود.
کلیدواژه‌ها

دوره 18، شماره 2 - شماره پیاپی 53
تابستان 1403
تابستان 1403
صفحه 25-38

  • تاریخ دریافت 12 خرداد 1403
  • تاریخ پذیرش 16 تیر 1403