بررسی و پیش‌بینی تأثیر تکانه بهره‌وری بر همگرایی‌های اقتصادی و پتانسیل شکل‌گیری بازارهای آب منطقه‌ای (مورد مطالعه: ایران و کشورهای هم‌مرز)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه اقتصاد، دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه شهید باهنر کرمان

2 دانشگاه شهید باهنر کرمان

3 شهید باهنر کرمان

چکیده

کمبود آب یک نگرانی جهانی و منطقه‌ای است و به یک چشم‌انداز جهانی و منطقه‌ای نیاز دارد. براساس مطالعات انجام شده، شکل‌گیری بازارهای منطقه‌ای آب یکی از روش‏های مدیریت منابع آب است. برای رسیدن به بازارهای منطقه‌ای آب، یکی از ابزارهای مؤثر ایجاد بستر مناسب جهت همگرائی‌های اقتصادی است. این مطالعه از منظر بهره‌وری، به مهمترین متغیرهای مؤثر در همگرایی اقتصادی پرداخته است. به دلیل اهمیت مسافت در شکل‌گیری بازارهای منطقه‌ای آب، ایران با کشورهای هم‌مرز انتخاب و مطالعه شده‌اند. همچنین، برای اینکه بتوان تأثیر تکانه‌های بهره‌وری را به بهترین شکل ممکن دید، از مدل تعادل عمومی قابل محاسبه پویا استفاده شده است. نتایج نشان داد که تکانه‌های مثبت بهره‌وری موجب گسترش تجارت خارجی ایران و کشورهای همسایه شده است. همچنین، تکانه بهره‌وری علاوه بر اینکه رفاه اقتصادی را به کندی افزایش داده است، باعث رسیدن به نوعی ثبات و پایداری در رشد اقتصادی گردیده است. از آنجا که پیش شرط رسیدن به بازارهای منطقه‌ای آب، همگرائی اقتصادی است، بنابراین همگرایی با کشورهای هم‌مرز استراتژی مناسب برای اقتصاد ایران جهت شکل‌گیری بازارهای منطقه‌ای آب، است. بنابراین شکل‌گیری بازارهای منطقه‌ای آب، می‌تواند فرصت مناسب برای مقابله با بحران آب را فراهم کرده و باعث افزایش رفاه و ثبات و پایداری در رشد اقتصادی شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Investigating and Predicting the Impact of Productivity Shock on Economic Convergence and the Potential of Regional Water Markets (Case Study: Iran and Border Countries)

نویسندگان [English]

  • Reyhaneh Arabpour 1
  • Sayed Abdolmajid Jalaie 2
  • Mahdi Nejati 3
1 Faculty of management &economic, shahid bahonar kerman
2 Shahid Bahonar UN
3 Shahid Bahonar UN/ Kerman
چکیده [English]

Water scarcity is a global and regional concern and requires a global and regional perspective. The water shortage crisis that the world and consequently Iran is experiencing shows the importance of water resources and the optimal use of those resources. Therefore, water supply is of special importance for the people of the world and different economic sectors, and any disruption in its process can lead to social and economic problems. Most policymakers and researchers believe that water scarcity and its effects on developing and developed countries as a global threat. It is clear that the issue of water has become an area of international cooperation. Concerns about water scarcity and water management problems in different parts of the world have made water issues the focus of many international and non-governmental organizations (NGO). According to studies, the formation of regional water markets is one of the methods of water resources management. To reach regional water markets, one of the effective tools is to create a suitable platform for economic convergence. Convergence is generally centered on gravity models. In the structure of these models, the basic condition for achieving economic convergence is convergence in production and productivity. This study has dealt with the most important variables affecting economic convergence through the productivity channel. Because distance is important in the formation of regional water markets, Iran has been selected and studied for convergence analysis with neighboring countries (Pakistan, Turkey, Russia, Kazakhstan, UAE, Armenia, Azerbaijan, Bahrain, Kuwait, Oman, Qatar, Saudi Arabia). Also, in order to see the effect of productivity shocks in the best possible way, a dynamic computable general equilibrium model has been used. The data required to simulate the scenario presented in this study are taken from the ninth version of the GTAP database. This version includes the world with 140 regions or countries, including Iran and 57 economic sectors. 57 parts of the model have been changed to 13 parts and 5 production factors to 8 production factors, which are as follows. Sectors include: Agriculture, Other Agriculture, Livestock, Forestry, Fisheries, Coal, Oil, Gas, Industry, Petrochemicals, Electricity, Water and Services. Production factors include: water, land, rain fed land, pasture land, skilled labor, unskilled labor, capital and natural resources. The characteristic of computable general equilibrium models is that it different scenarios can be evaluated and examined in the context of general equilibrium. For the productivity variable, the concept of total productivity of production factors is used, which is one of the factors affecting production and convergence. The results showed that positive productivity shocks have led to the expansion of foreign trade between Iran and neighboring countries. In practice, the expansion of trade can be considered as a factor for economic convergence between Iran and neighboring countries. Also, the productivity shock, in addition to slowly increasing economic prosperity, has also led to a kind of stability and stability in economic growth. Therefore, if productivity is an inevitable movement in the economic use of water resources, it can lead to economic convergence with an emphasis on water trade. Also, the result of the dynamic model shows a positive outlook for Iran and neighboring countries. Since economic convergence is a precondition for reaching regional water markets, Therefore, convergence with border countries is a suitable strategy for the Iranian economy to form regional water markets. It is natural that the formation of regional water markets can provide a good opportunity to deal with the crisis in water resources and also increase prosperity and stability in economic growth. So that the effect of the welfare change scenario shows that this index in Iran will increase from 31952.9 in 2023 to 2793848 in 2030 and this shows the positive effect of the regional water market on welfare. So that the effect of the welfare change scenario shows that this index in Iran will increase from 31952.9 in 2023 to 2793848 in 2030 and this shows the positive effect of the regional water market on welfare. According to the literature on gravity models, total value added, which constitutes GDP, is the most important variable affecting the convergence. Therefore, the effect of productivity shock on GDP indicates the necessary potential for economic convergence. The result of the dynamic model showed that the effect of positive productivity momentum on the change in the value of GDP is positive. It should be noted that, in the long run, by 2030, Iran and neighboring countries will reach a relative stability in terms of GDP value. Thus, the flow of productivity in the long run can provide stable conditions for GDP. Accordingly, the appropriate strategy for the Iranian economy in the formation of regional water markets can be considered as convergence with neighboring countries, which will also provide a good opportunity to deal with the crisis in water resources.

کلیدواژه‌ها [English]

  • productivity shock
  • Economics Convergence
  • Regional Water Markets
  • Dynamic Computable General Equilibrium Models
  • ابریشمی ح. علم‌الهدی ن. و امیری م. 1386. بررسی همگرایی بهره‌وری انرژی در کشورهای اسلامی (طی دورة 2003-1980 به روش اقتصادسنجی فضایی). فصلنامة مطالعات اقتصاد انرژی. 4(15): 7-34.
  • احمدی آ. ذوالفقاری‌پور م. و ابراهیمی ب. 1397. چالش‌ها و ملاحظات حقوق بازار آب محلی, مطالعة موردی: دشت اصفهان-برخوار. تحقیقات منابع آب ایران، 14(5): 137-148.
  • اکبری ن. و فرهمند ش. 1384. همگرایی اقتصادی کشورهای اسلامی و بررسی سرریزهای منطقه‌ای با تأکید بر نقش منتخبی از کشورهای حوزة خلیج‌فارس: مطالعه‌ای برمبنای اقتصادسنجی فضایی. فصلنامة پژوهشنامة بازرگانی. 9(34): 1-32.
  • بدیع برزین ح. خمری ع. غفاری ز. و پرهیزکاری ا. 1397. اثرات تشکیل بازارهای آب منطقه‌ای بر تعادل‌بخشی عرضه و تقاضای آب آبیاری در منطقة سیستان، تحقیقات منابع آب ایران 14(3): 253-256.
  • تجریشی م. و ابریشم‌چی ا. 1383. مدیریت تقاضای منابع آب در کشور، اولین همایش روش‌های پیشگیری از اتلاف منابع ملی، تهران، فرهنگستان علوم جمهوری اسلامی ایران. خرداد1383. تعداد صفحات: 16 صفحه
  • شکیبایی ع. و طا ف. 1388. همگرایی اقتصادی در منطقة آسیای جنوب‌غربی. فصلنامة پژوهش‌های بازرگانی. 14(53): 23-47.
  • عرب‌پور ر. جلائی اسفندآبادی ع. و نجاتی م. 1399. بررسی تأثیر تکانة بهره‌وری بر تغییرات ساختاری و پتانسیل انتقال آب بین ایران و کشورهای هم‌مرز، فصلنامة علمی-پژوهشی اقتصاد مقداریdoi: 10.22055/jqe.2021.34201.2260
  • مجرد ع. همایونی‌فر م. و سالارپور م. 1392. نقش کشاورزی در همگرایی منطقه‌ای کشورهای عضو اکو. تحقیقات اقتصادی. 48(4): 189-211.
  • محمودی ع. 1393. تأثیرات همگرایی اقتصادی کشورهای عضو اکو در یک مدل تعادل عمومی استاندارد (مدل GTAP ).فصلنامه پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی. 22(70): 5-30.
  • واحدی‌زاده س. فروهر ل. و کراچیان ر. 1397. مطالعة تطبیقی تجربه‌های بین‌المللی بازار آب. تحقیقات منابع آب. 14(4): 197-184.
  • Albrecht T. R. Varady R. G. Zuniga-Teran A. A. Gerlak A. K. Routson De Grenade R. Lutz-Ley, A. and Willems B. 2018. Unraveling transboundary water security in the arid Americas. Water International. 43(8): 1075-1113.
  • Alexiadis S. 2012. Convergence in agriculture: Evidence from the European Regions. Agricultural Economics Review. 11(389): 84-96.
  • Bontemps C. and Couture S. 2002. Irrigation water demand for the decision maker. Environmental and Development Economics 7(4): 643-657
  • Booker J. F. Howitt R. E. Michelsen A. M. and Young R. A. 2012. Economics and the modeling of water resources and policies. Natural Resource Modeling. 25(1): 168-218.
  • Cazcarro I. Duarte R. Sanchez Choliz J. and Sarasa C. 2020. Water and production reallocation in the Spanish agri-food system. Economic Systems Research. 32(2): 278-299.
  • Gohin A. and Hertel T. 2003. A note on the CES functional form and its use in the GTAP model.. Center for Global Trade Analysis, Department of Agricultural Economics, Purdue University.
  • Ianchovichina E. and McDougall R. 2000. Theoretical structure of Dynamic GTAP. Dynamic modeling and applications for global economic analysis. 13-70.
  • Koopman F. Kuik O. Tol R. S. and Brouwer R. 2017. The potential of water markets to allocate water between industry, agriculture, and public water utilities as an adaptation mechanism to climate change. Mitigation and adaptation strategies for global change. 22(2): 325-347.
  • Martens A. 1998. CGE Modeling and Developing Economies: A Concise Empirical Survey of 73 Applications to 26 Countries. Journal of Policy Modeling. 10(4): 529-568
  • Mehta L. and Mirosa Canal O. 2004. Financing water for all: behind the border policy convergence in water management. IDS Working Paper 233.
  • Meinzen-Dick R. 2006. Water reallocation: Challenges, threats, and solutions for the poor (No. HDOCPA-2006-41). Human Development Report Office (HDRO), United Nations Development Programme (UNDP).
  • Solow Robert M. Technical change and the aggregate production function. Review of Economics and Statistics. 39(3): 312-320.
  • Terrasi M. 1999. Convergence and divergence across Italian regions. The annals of regional science. 33(4): 491-510.
  • Vasara P. Rouhiainen J. and Lehtinen H. 2013. Resource convergence and resource power: towards new concepts for material efficiency. Philosophical Transactions of the Royal Society of London Series A. 371(1986): 20110562-20110562
  • Wheeler S. A. Loch A. Crase L. Young M. and Grafton R. Q. 2017. Developing a water market readiness assessment framework. Journal of Hydrology. 552: 807-820.
  • Zaman A. M. Malano H. M. and Davidson B. 2009. An integrated water trading–allocation model, applied to a water market in Australia. Agricultural Water Management. 96(1): 149-159.