نوع مقاله : یادداشت فنی

نویسندگان

• علیرضا مأمن‌پوش
• سید فرهاد موسوی

چکیده

در این مطالعه، میزان رسوب ورودی به شبکه­های مدرن نکوآباد و آبشار در استان اصفهان از طریق آب رودخانه زاینده­ رود و زمین ­های اطراف کانال­ها و ‌ترکیب شیمیایی رسوبات ته‌نشین شده در کانال­ها از نظر عناصر غذایی بررسی شد. نتایج نشان داد که میانگین پارامترهای SP، EC، pH، OC، ‍P، K، HCO₃^-، Cl^-، SO₄^-2، Ca⁺² و Mg⁺² و Na⁺رسوبات به‌ترتیب برابر 71.4 درصد، 4.31 دسی‌زیمنس بر متر، 7.03، 1.2 درصد و 22.65، 136.31، 7.81، 8.75، 41.69، 42.3 و 22.1 میلی­گرم بر لیتر است. بافت رسوبات، لوم و یا لوم شنی است. مقایسه میانگین غلظت فسفر در رسوبات کانال­ها نشان داد که رسوبات کانال­های آبشار بیشترین فسفر قابل جذب را نسبت به کانال­های نکوآباد (متوسط 29 میلی­گرم بر لیتر در مقابل 16.3 میلی­گرم بر لیتر) دارند ولی از لحاظ کربن آلی بین رسوبات این کانال­ها اختلاف معنی­داری ملاحظه نشد (متوسط 2.11 میلی­گرم بر لیتر برای تمام کانال­ها). میزان سرب و کادمیم رسوبات بسیار ناچیز بود. مطالعه رسوبات انتقالی و دانه‌بندی رسوبات برجای مانده در کانال­ها نشان داد که عمده رسوبات ته‌نشین شده درطول کانال­ها، ناشی از اضافه شدن مواد زاید کشاورزی و نخاله­ ها می­باشد. میزان رسوباتی که در نتیجه آبگیری از رودخانه زاینده ­رود وارد شبکه آبیاری می­شوند و امکان ته‌نشین شدن آن‌ها وجود دارد، کم است.

کلیدواژه‌ها

• رسوب
• کانال‌های آبیاری
• شبکه های آبیاری آبشار و نکوآباد
• عناصر غذایی گیاهی

عنوان مقاله [English]

Sedimentation Quantity and Quality in Nekouabad and Abshar Irrigation Networks of Isfahan Province

نویسندگان [English]

• Ali Reza Mamanpoush
• Sayed Farhad Mousavi

چکیده [English]

Irrigation networks receive high amount of sediments annually, which cause operation and maintenance problems. The effects of sediments and debris, and their possible use in agriculture, were studied by field sediments sampling. Since most of the deposited sediments in irrigation networks are trunsferd from upper parts of the basin or the agricultural soils around them, they contain nutrients and could be used to enhance crop production. In this research, quantity and quality of the deposited sediments in Nekouabad and Abshar irrigation networks in Isfahan Province (taking water from Zayandehrud river), were studied from year 2000 and 2002. The chemical analysis of the sediments showed that average values of SP, EC, pH, OC, P, K, HCO₃^-, Cl^-, SO₄^-2, Ca⁺² and Mg⁺² and Na⁺ were 71.4%, 4.31 ds/m, 7.03, 1.2%, 22.65 mg/l, 136.31 mg/l, 7.81 mg/l, 8.75 mg/l, 41.69 mg/l, 42.3 mg/l and 22.1 mg/l respectively. The texture of the sediments was loam or sandy loam. Comparison of average phosphorus concentration in the sediments showed that this element is more abundant in Abshar network than Nekouabad network (29 mg/l vs. 16.3 mg/l). But, there was no significant difference.

کلیدواژه‌ها [English]

• Plant nutrients
• Irrigation Canals
• Sediment
• Nekouabad and Abshar irrigation networks