نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

چکیده

در گذشته هیدروگراف واحد لحظه‌ای ژئومورفولوژی به‌عنوان ابزاری برای تولید هیدروگراف سیل از بارندگی پیشنهاد شده بود. اما امروزه با کمک سیستم اطلاعات جغرافیایی از هیدروگراف توزیع مکانی که شبیه هیدروگراف واحد ژئومورفولوژی است،‏ استفاده می‌شود. در این تحقیق براساس مفهوم هیدروگراف واحد مکانی مدلی برای تخمین پاسخ حوضه بیان می‌شود و تعیین می‌شود که چگونه اندازه حوضه و متغیرهای مکانی هیدرودینامیکی از قبیل سرعت موج و ضریب پخشیدگی به‌عنوان فرآیندهای انتقال و پخشیدگی هیدرودینامیکی بر رواناب حوضه مؤثرند. پارامتر w برای مقایسه کمی این فرآیندها تعریف می‌شود. شبیه‌سازی براساس اندازه‌های مختلف حوضه و توزیع مکانی مختلف پارامترهای هیدرودینامیکی صورت می‌گیرد. نتایج نشان داد که چنانچه ضرایب پخشیدگی هیدرودینامیکی معادل صفر باشد،‏ فقط مکانیزم ژئومورفولوژی حوضه حاکم خواهد بود. در این‌صورت انتقال خالص صورت می‌گیرد و شکل هیدروگراف بدون تغییر به پایین‌دست انتقال می‌یابد و در این‌حالت هیدروگراف رواناب می‌تواند از منحنی مدت- مساحت به‌دست آید. چنانچه ضریب پخشیدگی افزایش یابد،‏ شاخه نزولی هیدروگراف نرم‌تر شده و هیدروگراف به‌سمت چپ متمایل می‌شود و دبی پیک هیدروگراف کاهش می‌یابد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Effect of hydrodynamic dispersive and advective processes on watershed runoff (Case study: kameh watershed in Khorasan Razavi Province)

نویسندگان [English]

  • Aboulfazl Akbarpoor
  • Mohammad Bagher Sharifi

چکیده [English]

In the past, Geomorphologic Instantaneous Unit Hydrograph (GIUH) had been proposed as a tool to generation of flood hydrographs from storm rainfall data. Nowadays, Spatial Unit Hydrograph is used alternatively, with making use of Geographic Information Systems (GIS)., In this study, based on the concept of spatial unit hydrograph model for estimating the basin response is expressed and determined how the spatial size of the basin and hydrodynamic variables such as wave velocity and diffusion coefficient as advection and hydrodynamic processes affect the runoff basin. The parameter, W, was defined to quantify this important comparative. A series of simulations were performed for basins of different sizes and different spatial distributions of their hydrologic parameters. Result showed that if the hydrodynamic dispersion coefficient is null in all the cells, the flow is governed totally by the geomorphologic mechanisms and the value of W is equal to ?. In this case, a pure advection was done without changing the shape and hydrograph downstream spread and runoff hydrograph reflects the form of the time-area curve of the watershed and is characterized by high frequency oscillations. However, when hydrodynamic dispersion decrease, the hydrological response is influenced mainly by the hydrodynamic mechanisms and the value of the parameter W tends to zero. In this case, the hydrograph assumes a smoother form, presenting a well defined rising limb, peak value and falling limb.