نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• سمیه سلطانی
• سید فرهاد موسوی
• بهروز مصطفی‌زاده فرد

چکیده

کمبود آب و شوری خاک در مناطق خشک دو عامل مهم محدودکننده تولیدات کشاورزی هستند. گیاه کلزا به سبب تطابق با شرایط اقلیمی مناطق مختلف ایران،‏ توانایی بالقوة بالایی برای تأمین قسمت عمدة روغن مورد نیاز کشور را داراست. مطالعه حاضر با هدف بررسی اثر توأم شوری و کم‌آبیاری بر مقدار عناصر غذایی و درصد ماده خشک کلزا و پروفیل شوری خاک تحت شرایط گلخانه‌ای روی کلزای پاییزه (رقم زرفام) در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان یزد در سال 1385 انجام شد. آزمایش فاکتوریل در قالب بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار که شامل دو فاکتور شوری و آب آبیاری است،‏ اعمال شد. چهار سطح شوری آب آبیاری شامل 4-3=S1،‏ 6-7=S2 ،‏ 9-10=S3 و 13-12=S4  دسی زیمنس بر متر و سه سطح آب آبیاری شامل آبیاری بعد از30=W1 ،‏ 50 =W2  و 80 =W3  درصد تخلیه مجاز بود که در یک خاک لوم شنی انجام گرفت. نتایج نشان داد که شوری و کم‌آبیاری در سطح 1% بر درصد ماده خشک معنی‌دار شد. در اثر اعمال توأم تیمارهای شوری و کم‌آبیاری بر کلزا،‏ با افزایش شوری تا تیمار S3 ،‏ درصد ماده خشک 14.6 درصد افزایش و سپس در تیمار S4 به میزان 10.9 درصد کاهش یافت. درصد ماده خشک گیاه در تیمار W3 نسبت به تیمار W1 حدود 6.5 درصد کاهش یافت ولی این کاهش معنی‌دار نبود. کم‌آبیاری و اثر متقابل شوری و کم‌آبیاری بر میزان هیچکدام از عناصر (فسفر،‏ پتاسیم،‏ کلسیم،‏ منیزیم) معنی‌دار نشد. شوری در سطح 1% بر غلظت سدیم،‏ کلر و روی معنی-دار شد. تیمار شوری S3 و تیمار تنش رطوبتی W2 دارای بیشترین مقدار مس،‏ روی و آهن بودند. پس از اتمام آزمایش‌ها،‏ بررسی شوری لایه‌های 5-0،‏ 10-5 و 20-10 سانتی‌متر نشان داد که عمق صفر تا 5 سانتی‌متر خاک بیشترین شوری را داراست،‏ شوری لایه میانی (عمق 5 تا 10 سانتی‌متر) از دو عمق دیگر کمتر بوده و شوری عمق 10 تا 20 سانتی‌متر از ناحیه میانی بیشتر ولی از لایه سطحی خاک کمتر است.

کلیدواژه‌ها

• کم‌آبیاری
• پروفیل شوری
• کلزا
• یزد

عنوان مقاله [English]

Simultaneous effect of deficit irrigation and salinity on nutrients’ content and dry matter of Canola (Brassica napus L.) and soil salinity profile under greenhouse conditions

نویسندگان [English]

• Somayeh Soltani
• Sayed Farhad Mousavi
• Behrooz Mostafazadeh-Fard

چکیده [English]

Water scarcity and soil salinity are two important limiting factors for agricultural production. Canola crop, with high resistance to soil salinity and adaptation to different climatic conditions of Iran, has great ability for satisfying the main part of the country’s requirements for edible oil. This research was carried out in 2006 on winter canola (Brassica napus L., cv. Zarfam) under greenhouse condition at the Agriculture and Natural Resources Research Center, Yazd. The experiment was performed as a complete randomized block design with three replications that contained salinity and irrigation water factors. Salinity factor had four levels of S1=3-4, S2=6-7, S3=9-10 and S4=12-13 dS/m and irrigation water factor had three levels of irrigation after W1=30, W2=50 and W3=80 percent of management allowed moisture depletion. Soil texture was sandy loam. The results showed that salinity and deficit irrigation were significantly effective on dry matter production (p

کلیدواژه‌ها [English]

• Salinity profile
• Yazd
• Canola
• Deficit irrigation