پهنه بندی سیلاب در شبکه رودخانه های استان گلستان با استفاده از GIS

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

چکیده

مهار سیلاب به تمهیدات و روشهایی گفته میشود که باعث کاهش آثار زیانبار سیلاب می شود. پس از تهیه مدل رقوم ارتفاعی استان (Digital Elevation Model)‎،‏ حوضه ها و زیر حوضه ها در محیط GIS ArcView تشخیص و خصوصیات آنها همچون مساحت،‏ شیب،‏ طول آبراهه اصلی و ... به دست آمد. سپس از روی نقشه های کاربری اراضی و نفوذ،‏ خصوصیات نفوذپذیری و کاربری اراضی حوضه های منطقه فراهم شده و از تلفیق آنها در محیط HEC-GeoHMS میزان CN برای حوضه‌ها به دست آمد و مدل HEC-HMS برای منطقه مورد نظر اجرا شد. از روی آمار بارش سنج های ثبات موجود توزیع زمانی بارش های منطقه به دست آمد. سپس این توزیع زمانی به بارش های با دوره بازگشت مختلف برازش داده شد. با استفاده از هیدروگراف های ثبت شده در رودخانه های منطقه مطالعه مقادیر مشخصات حوضه ها کالیبره شد. سپس با این مقادیر کالیبره شده،‏ هایتوگراف بارش های با دوره بازگشت مختلف و مشخصات کنترل پروژه هیدروگراف های خروجی محاسبه و آن مورد که دارای بیشترین مقدار بود به عنوان سیل طرح برای پهنه بندی سیلاب در نظر گرفته شد. در ادامه فایل مشخصات هندسی مقاطع آبراهه های حوضه مورد مطالعه در محیط HEC-GeoRAS تهیه و سپس از محیط GIS به محیط HEC-RAS انتقال داده شد. سپس با استفاده از هیدروگراف های سیلاب با دوره های بازگشت مختلف که از مدل HEC-HMS بدست آمد،‏ پهنه بندی سیلاب برای رودخانه های منطقه طرح انجام و مناطق مورد تهدید سیل مشخص شد. مشاهده شد که حوضه آبخیز رودخانه دوغ بیشترین میزان تولید سیل را دارد. در ادامه کل مساحت خسارت دیده براساس نتایج حاصل از برنامه HEC-RAS به ازاء دوره‌های بازگشت مختلف محاسبه گردید که با همپوشانی نقشه های کاربری اراضی،‏ نقشه راه ها و تأسیسات زیربنایی با نقشههای پهنه بندی سیلاب حاصل از مدل HEC-RAS تعداد روستاها , ...

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Flood zoning in Golestan’s rivers network using GIS

نویسندگان [English]

  • Saeid Shabanlou
  • Hossein Sedghi
  • Bahram Saghafian
  • Sayed Habib Mousavi
چکیده [English]

Flooding is a hazardous phenomenon that causes a great damage and loss to inland and coastal areas. Flood protection schems are employed to decrease the impacts of flood damage. The aim of this study is to measure the rate of flood hazard for all the flood plains located in Golestan province from discharges with different return period. After digitizing the maps and obtaining the digital elevation model (DEM), the characteristics of catchments and sub- catchments such as area, slope and the length of the main canal were obtained by using ArcView GIS software. Then, permeability specifications and the Land use of the watershed were obtained by using land use and permeability maps. Next, HEC-GeoHMS model was used using the prepared maps and data as described to obtain the CN of the basin. HEC-HMS model was simulated to obtain flood hydrographs with different return periods. From this, flood zonings for the threatened area at risk were specified. The results indicate that the Dough River sub-basin is more susceptible to flooding and has the highest flood rate. Using HEC-RAS Model and based on flood zoning maps, the scales of collateral and infrastructural damages to towns and villages including roads and building were estimated.

کلیدواژه‌ها [English]

  • null
  • HMS
  • GeoRAS
  • HEC
  • GeoHMS